The perception of the judiciary and the relationship between the rule of law and social insecurities

About the debate:

In Europe, loss of trust is perceived as a negative development, threatening the very social fabric, upon which democratic institutions rest. However, in Turkey it appears that trust is neither seen as a required, nor as an established component within social relationships. According to worldwide surveys of social values, Turkey is amongst the countries with the very lowest rates of interpersonal trust. Surveys which evaluate confidence in social institutions also suggest that in Turkey institutes commonly seen as being the furthest removed from democratic participation – such as the army – come out with the highest levels of public confidence.

Carrying on from the first debate, where the relationship between security politics and social insecurities was discussed, the second discussion will focus on people’s perception of the judiciary, looking at the co-opting of jurisdiction and problems with the reliability and certitude of law enforcement in Turkey. The approaches, which the speakers are likely to take can be summarised as follows:

Suavi Aydın started his talk by summarising some of the findings of the research, which he and Mithat Sancar – as part of a larger project on this theme – carried out into perceptions of the Turkish judiciary in 2009. This report was published with the title Just at Times, Unjust at Others: People’s Perception of the Judiciary in the Democratisation Process and its research showed that people in Turkey have a negative perception of the judicial system.

Aydın said, however, that, in Turkey, it is difficult to separate people’s opinions about the legal system from people’s perceptions of the state. The research showed that most citizens find it difficult to disassociate their relationships with other state mechanisms from their perception of the legal system and subsequently identify the Turkish jurisdiction with the state as a whole. Indeed, Aydın states that the governance principle of a separation of the power of state institutions is not something, which the average Turkish citizen is familiar with. Subsequently, the authoritarian characteristics of the present state also shape people’s views of the judiciary and these views then impact upon people’s judicial practices. Backing up this position, Aydın’s findings show that most Turkish citizens tend towards a perception that their jurisdiction has been instrumentalised by the actual governing body and that it thusly tends to support their [the governing party’s] aims, rather than providing a sound basis for law and justice. Research also shows that recent events have ensured that such critical perceptions of the jurisdiction have become, both more widespread and more entrenched. With each case, the perception of the ability of the government to influence judicial processes – with its explicit support or criticism of ongoing political cases – has grown amongst the populace. Consequently, more recent developments have been able to provide crucial findings, supporting and consolidating the data collected during the aforementioned field research of 2009.

Aydın’s original research also highlighted what he sees as a lack of asserted objection to this instrumentalisation of the justice system. Although it was found that the Turkish judiciary is negatively perceived, Aydın’s research suggested that people nonetheless do not tend to express their objections to this state of affairs in any organised fashion. One reason for this, according to Aydın, is that the present situation does not in practice allow for people in Turkey to exercise their constitutional rights to protest. One other potential reason, which he cited for this lack of active objection to the present circumstances, is a certain familiarity with interventions in the proceedings of the judiciary. As Aydın said, the democratic system in Turkey has regularly been disrupted by military coups, and, even in the absence of coups, a tradition of tutelage and the interdependence of ruling castes has long remained a constant factor within Turkish politics.

Berke Özenç started his speech with a discourse on the key preconditions for the emergence of the rule of law. One aspect, which was particularly highlighted, was the importance of an impersonal model of governance, limiting governmental powers and requiring all individuals to be seen as subjects of the law with their own inalienable rights. In this social order, security would be established via law, meaning each individual would be a subject of the law, living in a series of contractual relationships with all other individuals present within the same juridical sphere. Here law would be intended to underpin the security of those living within its jurisdiction, rather than those applying its jurisdiction. Özenç stated that, in order to achieve these ends, the legal system would have to became more reliable, more up-to-date and, as a sine qua non, the judiciary would have to regain its independence. Özenç did, however, emphasise that the rule of law was initially established, more as a result of the institutional security concerns of capitalist modern states, than out of any desire to preserve individual freedoms and thus would require restructuring. That such freedoms exist is, he said, not the result of state benevolence, but of civil rights campaigns, which have ensured, that states have been compelled to observe demands for personal freedoms.

Özenç went on to state how many of the current problems and discussions in Turkey are closely related to notions of the rule of law. For him, a particular concern is the blurring of the state’s limits as defined by law and the pressure this is putting on, both individual freedoms and the political neutrality of the judiciary. In the steady politicisation of the Turkish legal system, Özenç sees the dissipation of judicial independence and a serious hindrance to the just application of the jurisdiction.

Özenç also pointed to a rising authoritarianism and instrumentalisation of the jurisdiction, particularly since the re-election of the AKP government in 2007. He argued that many of the more recent acts of legislation have been passed merely to reinforce the government’s position and to enable it to more easily achieve its political goals; a co-opting of the law by the political order of the day. On the other hand, Özenç stressed that any actual rejection of the rule of law by a government would result in serious negative consequences for those responsible. He maintained that the concept of a functioning justice system is an important tool in convincing the masses of one’s legitimacy and thusly producing consent. Therefore, if this mechanism were to no longer function, social upheaval would, he suggests, be a not unlikely consequence. Indeed, Özenç believes that we witnessed a similar reaction in the case of the initial Gezi Park protests, where, following a ruling against the development of the site, the prime minister ignored the conclusions of the court and publically announced his insistence on construction plans, leading to a subsequent ruling then overturning the initial decision.

Aydın and Özenç’s speeches were followed up by a lively discussion, within which both speakers received challenging questions from the audience. This was particularly the case in response to their arguments about the “lack of organised objection” to changes in judicial authority and the statement that “the AKP [Adalet ve Kalkınma Partisi/Justice and Development Party]’s interventions in the Turkish legal system may have even been worse than those witnessed in previous periods of state emergencies and post-coup regimes”.

Full recording of the debate (in Turkish):

Speakers

Suavi Aydın was born in 1962 in Ankara. He studied sociology at Hacettepe University, where he also completed an MA degree in sociology and his PhD in social/cultural anthropology. His published research includes; Modernisation and Nationalism (Ankara, 1993), Identity Problems, the Nation and “Turkish Identity” (Ankara, 1998); A History of Mardin. Religious Community-Tribe-State (Istanbul, 2000, together with Oktay Özel, Kudret Emiroğlu and Süha Ünsal); A Dictionary of Anthropology (2003, together with Kudret Emiroğlu); A Thousand Faces of Asia Minor: Ankara (Ankara, 2005, together with Kudret Emiroğlu, Ömer Türkoğlu and Ergi Deniz Özsoy); “Our Aim is State Permanency”: State and Citizens in the Democratisation Process (Istanbul, 2005); “Just at Times, Unjust at Others”: People’s Perception of the Judiciary in the Democratisation Process (Istanbul, 2009, together with Mithat Sancar) and A History of Turkey from the 1960’s to the Present Day (Istanbul, 2014, together with Yüksel Taşkın). He has also been published in various academic journals and anthologies on a diverse range of topics, such as identity problems, historiography, issues of state, the history of thought, nationalism, ethnic groups, tribes and histories of settlement. He is currently a professor in Hacettepe University’s Faculty of Communication.
Berke Özenç was born in Istanbul in 1981. He studied law at Istanbul University and in 2004 started to work as an assistant in the Public Law Department of the same university, completing his MA and PhD degrees in the field of public law. Since 2013, he has worked at the Türkisch-Deutsche Universität [TDU] in Istanbul. He has published two books – The European Human Rights Act and Freedom of Belief (2006) and The Rule of Law (2014) – and has had various articles appear in both periodicals and academic journals. His current research topics include the right to protest and public law in Weimar era Germany.

Location:

Depo, Lüleci Hendek Caddesi No:12, 34433 Tophane, Istanbul

Güven kaybı Avrupa’da son yıllarda, özellikle de ekonomik kriz döneminde yükselen, demokratik kurumların üzerine inşa edildiği toplumsal dokuyu tehdit eden olumsuz bir gelişme olarak tespit ediliyor. Türkiye’de ise güven, kurucu ya da yerleşik bir toplumsal ilişki unsuru olarak hemen hiçbir zaman var olmamış. Toplumsal değerler araştırmalarına göre Türkiye dünyada kişiler arası güvenin en düşük olduğu ülkelerden biri. Öte yandan toplumsal kurumlara duyulan güvenle ilgili araştırmalarda demokratik katılıma en uzak kurumlar güvenilirlik açısından en üstte çıkıyor.

Türkiye’de toplumsal ve siyasal güven/güvensizlik durumunu farklı alanlara odaklanarak tartışmaya açmaya çalışacağımız toplantıların ikincisinde konuşmacılar konuyu toplumun yargı algısı, hukuk devleti ve hukuk güvenliği perspektiflerinden ele alacak. Konuşmacıların değinecekleri konularla ilgili çizdikleri çerçeveler şöyle:

Suavi Aydın: Türkiye halkı hukuk sistemiyle ilgili negatif bir algıya sahiptir. Hukuk sitemine ve yargıya dair algı ile devlete ilişkin algı birbirinden ayırt edilemez. Yurttaş hukuk sistemini devletle kurduğu ilişki biçiminin aynasından görmekte ve yargıyı devletle özdeşleştirmektedir. Türkiye’de devlete ilişkin otoriteryen algı yargıya bakışı da belirlemekte ve bu algı kişilerin yargı pratiği ile pekişmektedir. Üstelik yurttaş, yargının Türkiye’de hukuk ve adalet arayışının zemini olmaktan ziyade, aktüel iktidar yapıları tarafından araçsallaştırılmış bir erk olduğunun da farkındadır. Yaşadığımız son gelişmeler söz konusu algının apaçıklık kazanmasına hizmet etmiştir. Yürütülen siyasal davalarda hükûmetin destek ve eleştirilerinin yargılama sürecini ne kadar etkilediği ve yürütme organının, daha önce örtük olarak yürüttüğü operasyonları bu kez saklama gereği duymaksızın kamuya açık bir biçimde yürütmesi ile ayan-beyan görünür kıldığı gibi, yargıya müdahale etmek için bütün yolları sonuna kadar kullanabileceği bir kez daha bütün açıklığıyla ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla son gelişmeler, 2009 yılında yaptığımız saha araştırmasının sonuçlarını, yurttaş algısı bakımından destekleyecek kesin veriler sunmuş durumdadır.

Berke Özenç: Türkiye’de son dönemde yaşanan pek çok tartışmanın hukuk devleti kavramıyla ilgili olduğu söylenebilir: Hukukun devlete çizdiği sınırın belirsizleşmesi, bununla bağlantılı olarak özgürlükler üzerindeki baskının artması ve bu sorunların çözümünde bağımsız niteliğiyle karar verici bir konumda olma iddiasını taşıyan yargının siyasallaşması… Bu tartışmalarda, güvenlik kavramının iki farklı anlamıyla yer aldığı fark edilecektir. Siyasi iktidar bir yandan; MİT yasası gibi düzenleyici faaliyetlerden, gittikçe sertleşen polisiye tedbirlere ya da sosyal medya yasaklarına dek pek çok müdahalesini güvenlik gerekçesiyle meşrulaştırıyor. Fakat öte yandan tüm bu süreç, öngörülebilir bir hukuk düzeni aracılığıyla bireylere vaat edilen hukuk güvenliğinin etkisizleşmesini beraberinde getiriyor. Siyasi iktidarın ve toplumsal düzenin, baskı ve sömürü ilişkilerine rağmen sürdürülmesinde önemli bir araç olan hukuk devletinin asgari güvencelerinin bu şekilde zayıflaması, aynı zamanda güvencesizliğin yükselişi olarak da okunabilir. Bu durumun siyasi iktidarın otoritesini güçlendirmekten ziyade, toplumsal huzursuzlukların tetiklediği siyasi krizlere yol açma olasılığını vurgulamak gerekir. Bu sunumda ilk olarak güvenliğin hukuk vasıtasıyla tesisine dair modern vaadi sorunsallaştırarak, bu vaadin devletin mi yoksa bireyin mi güvenliğini korumayı hedeflediğini tartışmaya açacağım. Ardından Türkiye’deki otoriterleşme eğilimini ve bu süreçte hukukun gittikçe belirginleşen araçsallığını, hukuk devleti ve hukuk güvenliği kavramları ışığında yorumlamaya çalışacağım.

Özgeçmişler:

Suavi Aydın 1962 yılında Ankara’da doğdu. Lisans eğitimini Hacettepe Üniversitesi sosyoloji bölümünde tamamladı. Yüksek lisansını aynı alanda yaptıktan sonra, aynı üniversiteden sosyal/kültürel antropoloji alanında doktora derecesi aldı. Başlıca yayınları: Modernleşme ve Milliyetçilik (Ankara, 1993); Kimlik Sorunu, Ulusallık ve “Türk Kimliği” (Ankara, 1998); Mardin Tarihi. Cemaat-Aşiret-Devlet (İstanbul, 2000, Oktay Özel, Kudret Emiroğlu ve Süha Ünsal ile birlikte); Antropoloji Sözlüğü (2003, Kudret Emiroğlu ile birlikte); Küçük Asya’nın Bin Yüzü: Ankara (Ankara, 2005, Kudret Emiroğlu, Ömer Türkoğlu ve Ergi Deniz Özsoy ile birlikte); “Amacımız Devletin Bekası”: Demokratikleşme Sürecinde Devlet ve Yurttaşlar (İstanbul, 2005); “Biraz Adil, Biraz Değil…” Demokratikleşme Sürecinde Toplumun Yargı Algısı (İstanbul, 2009, Mithat Sancar ile birlikte) ve 1960’dan Günümüze Türkiye Tarihi (İstanbul, 2014, Yüksel Taşkın ile birlikte) başlıklı yayınlar bulunmaktadır. Ayrıca çeşitli akademik dergilerde ve derlemelerde kimlik sorunu, tarih yazıcılığı, devlet sorunu, düşünce tarihi, milliyetçilik, etnik gruplar ve aşiretler, yerleşme tarihi konularında çok sayıda makalesi ve kitap bölümü yayımlanmıştır. Halen Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde öğretim üyesidir.

Berke Özenç 1981 yılında İstanbul’da doğdu. İstanbul Üniversitesi’nde hukuk eğitimi aldı ve 2004 yılında aynı üniversitenin Genel Kamu Hukuku Anabilim Dalı’nda asistan olarak göreve başladı. Yüksek lisans ve doktorasını yine İstanbul Üniversitesi’nde kamu hukuku alanında tamamlayan Özenç, 2013 yılından bu yana Türk-Alman Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde çalışmaktadır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve İnanç Özgürlüğü (Kitap Yayınevi, 2006) ve Hukuk Devleti (İletişim, 2014) isimli kitaplarının yanı sıra güncel ve akademik dergilerde yayınlanmış makaleleri bulunmaktadır. Şu an yoğunlaştığı konular protesto hakkı ve Weimar Dönemi Almanyası’nda kamu hukukudur.