From Thursday the 28th to Sunday the 31st August 2014, Krytyka Polityczna hosted the Central Eastern Europe meeting in Cieszyn, Poland.
Looking at the post-communist transition of states in the region commonly perceived as Central Eastern Europe, participants traced the development of said states during the last 25 years and looked at ways of addressing the issues facing them today. The meeting took place in English and featured public debates in the Krytyka Polityczna Cultural Centre in Cieszyn at 14:30 CET on Thursday the 28th August and at 16:00 CET on Saturday the 30th August.
The context of the meeting:
Central and Eastern Europe countries entered the post-communist era inexperienced and unsure, leading to the application of a “civilising pedagogy” by some Western countries observing their development. In his book, Transition Zone: The End of Post-Communism, Boris Buden looks at this way of perceiving the developments of countries in the former Eastern bloc. Talking about the end of post-communism, Boris draws comparisons with the development of children, speaking of how the same societies, which had just bloodlessly won democratic change, were now seen as peoples needing to be “brought up” to adapt to democracy – naive children, full of faith in Western values, yet who, after “catching up”, still had to “grow up” to be able to truly adopt democracy.
Aspiring to join “the West”, post-communist societies were raised on public shaming, growing up with an array of statements ringing in their ears, such as: “It’s a shame for the whole of a Europe”, “[such a] shame that in the middle of Europe something like this is happening”, “[a] shame that so many years after the fall of communism, [you] still …” etc. Societies put in the roles of “ashamed” children were taught that it was necessary to reject everything associated with the “old” system and social systems, such as the welfare state, were henceforth derogated through their association with the authoritarian regimes of old. Any remaining faith in the institutions of social solidarity gradually became buried under the mantra that every man is the architect of his own fate and that he should rely primarily on himself. Paradoxically, while state socialism was overthrown under the banner of solidarity and the promotion of bonds of mutual trust within societies, mutual trust is precisely that, which has suffered the most under the new drive towards individuality. Today, solidarity seems a distant prospect and an increasing lack of mutual trust seems to be more indicative of contemporary Europe: we don’t trust our politicians, we don’t trust the media and we seem unable to trust our neighbours. If then there is such a thing as a common experience of political transition in Central and Eastern Europe, isn’t a lack of confidence and an increasing societal atomisation one of its defining elements? How can confidence be renewed and societies brought back together and are the region’s social movements capable of achieving such a feat?
In this Central Eastern Europe Meeting, participants looked at whether such an entity as Central and Eastern Europe really exists, asked what its specificity might be and considered what roles this all might suggest for social movements and politics going forward. Activists from Poland, Russia, Ukraine, Belarus, Croatia, Moldova and Hungary looked at these aspects of regional specificity and discussed how, in such circumstances, to tackle, both the growing intolerance of minorities and the increasing lack of trust in public institutions. The panels included, amongst others, Boris Buden, Sławomir Sierakowski and Nataliia Neshevets.
All images courtesy of Michał Borucki
Public discussions took place in English at 14:30 CET on Thursday the 28th and at 16:00 CET on Saturday the 30th August. Both public discussions were open access and in the Krytyka Polityczna Cultural Centre at Zamkowa 1, Cieszyn.
Please click here to reach a detailed programme of the weekend’s events kindly provided by the European Cultural Foundation.
Lost in transition
28 sierpnia, godz. 14.30 oraz 30 sierpnia, godz. 16.00, Świetlica Krytyki Politycznej w Cieszynie.
Europa Środkowo-Wschodnia w proces transformacji wkroczyła jako dziecko. Cywilizacyjną pedagogikę zastosowaną przez Zachód wobec obywateli dawnych „demoludów” opisał Boris Buden w książce te same społeczeństwa, które właśnie bezkrwawo wywalczyły demokratyczną zmianę, trzeba było do demokracji Strefa przejścia. O końcu postkomunizmu: wychować. Naiwne dzieci, pełne wiary w zachodnie wartości, do realnej demokracji musiały dopiero „dorosnąć”, po uprzednim „nadrobieniu zaległości”. Aspirujące do „Zachodu” społeczeństwa wychowywano przez zawstydzanie: „To wstyd przed całą Europą”, „wstyd, by w środku Europy działo się coś takiego”, „wstyd, że tyle lat po upadku komuny ciągle…”, itd.. Społeczeństwa postawione w roli zawstydzanych dzieci uczono, że trzeba odrzucić wszystko, co kojarzy się ze „starym” systemem – z państwem opiekuńczym na czele, które odtąd kojarzyć się miało wyłącznie z autorytarnym molochem. Resztki zaufania do instytucji społecznej solidarności pogrzebano, w imię hasła, że każdy jest kowalem własnego losu i że powinien liczyć przede wszystkim na siebie – choć państwowy socjalizm obalano pod sztandarem „Solidarności”, której wielkim kapitałem było między innymi budowanie wzajemnego zaufania. Dziś jego brak jest w Europie normą. Nie ufamy politykom, nie ufamy mediom, nie ufamy sąsiadowi. Jeśli w ogóle istnieje coś takiego jak Europa Środkowo-Wschodnia ze wspólnym doświadczeniem ustrojowej transformacji, czy brak zaufania i społeczna atomizacja nie są jednym z definiujących ją elementów? I czy umiemy go – jako ruchy społeczne – przezwyciężyć?
W rozmowie o tym, czy Europa Środko-Wschodnia istnieje, jaka jest jej specyfika, jakie role grają w niej ruchy społeczne, polityka, wzrost nietolerancji dla mniejszości, brak zaufania udział wezmą aktywiści z Polski, Rosji, Ukrainy, Białorusi, Chorwacji, Mołdawii, Węgier. Wśród panelistów m.in. Boris Buden, Sławomir Sierakowski i Nataliia Neshevets.
Dyskusje będące częścią cyklu Time To Talk rozpoczną i zakończą trzydniowe spotkanie „Central Eastern Europe Meeting – Krytyka Polityczna & friends” w Cieszynie.
Fot. Michał Borucki
