On Saturday the 13th September 2014, Krytyka Polityczna organised a debate on the status of Roma in Poland, entitled Jakiej integracji potrzebujemy? Romowie w Polsce – lokatorzy, turyści, imigranci? [What kind of integration do we need? Roma in Poland – residents, tourists, immigrants?].
This debate took place in Krytyka Politycyzna’s cultural centre in Gdańsk [Nowe Ogrody 35] and was the conclusion of a series of workshops, working with groups suffering from societal exclusion and looking at strategies of cooperation with Roma migrants.
Video highlights are available here, and, at the bottom of this article, you can find a link to a low resolution, Polish language recording of the whole debate and a blog article in which Damian Muszyński explains the background to the discussion and the problems encountered during it.
At the beginning of August, a Romanian Roma family, living in the seaside Jelitkowo district of Gdańsk, was evicted, following the decision of local authorities and officials. This incident persuaded local activists of the necessity of introducing new mechanisms, which would enable better societal integration, based on bonds of mutual trust between Roma people, other residents of the city and officials. Moreover, a build-up of the integrational infrastructure was deemed to be required within the excluded migrant societies. These were the main goals of both the preceding workshops and the debates and these laudable aims were rewarded with the participation of a wide range of officials, social activists, NGOs and representatives of the Roma people themselves.
Participants:
Moderation:
Roman Kurkiewicz – author, editor, radio host and journalist.
Speakers:
Katarzyna Czarnota – Poznań Residents Association.
Agata Ferenc – Nomada Association for Multicultural Societal Integration.
Grzegorz Ilnicki – Chancellery of Social Justice.
Klaudia Iwicka – Centre for the Support of Immigrants.
Tomasz Nowicki – activist and author of the open letter, Przeciwko bezprawnej eksmisji Romów w Gdańsku [Against the illegal eviction of Roma people in Gdańsk].
Monika Ostrowska – press officer at the Municipal Centre for Social Welfare in Gdańsk.
Mariola Paluch – vice director of Education in the Social Development Department of the Gdańsk City Council.
Weronika Rokicka – Amnesty International employee and representative of the Gdańsk City Council.
Anna Sobota – vice director of the Department for Family and Children in Gdańsk’s Municipal Centre for Social Welfare.
Grzegorz Szczuka – vice director of the Social Development Department the Gdańsk City Council.
No one should be thrown out of their home! A blog entry by Damian Muszyński – media educator, media specialist, academic, teacher, researcher, poet and radio journalist.
The participants in this debate, not only spoke different languages – interpretation was provided for the Roma in attendance – but were also physically separated, positioned as they were on opposite sides of the room – officials and activists were separated by the evening’s moderator, Roman Kurkiewicz.
On Saturday the 13th September, I took part in a debate organised by Krytyka Polityczna in the Trójmiasto cultural centre in Gdańsk. The meeting, entitled What kind of integration do we need? Roma in Poland – residents, tourists, immigrants?, was a reaction to a series of events that had taken place at the beginning of August, when a Romanian Roma family, living in the Jelitkowo district of Gdańsk, were evicted from their home in a former allotment gardens, following the decision of local authorities. As the case was substantially dealt with in the media, I won’t go into it in great detail myself, furthermore, I will not seek to express all of the individual points raised during the discussion, but more to convey my sense of the evening. I wish primarily therefore to express my general feeling, that of two clearly opposing voices.
On the one hand, we had calls for involvement. Strong voices – primarily coming from the representatives of two NGOs from Poznań and Wrocław (Katarzyna Czarnota of Wielkopolskie Stowarzyszenie Lokatorów and Agata Ferenc of Stowarzyszenie Nomada) – bolstered by the experience of working with people in situations similar to those of the evicted Roma family, presented excellent examples of positive work on integration. On the other hand, however, we heard the voice of officialdom (I am simplifying somewhat here, as those official present were of various levels and various experience of working with the Roma “problem” in Gdańsk. Additionally, one should bear in mind, that the officials in attendance mainly belonged to the secondary tier of administration, with, for instance, the vice-president of Gdańsk, Maciej Lisicki, being notable in his absence).
For those concerned with the forced evictions of Roma, the opposing voices should not come as a surprise. The authorities justified their decision to remove the “unwelcome” citizens of Gdańsk with reference to the law, even though the families involved were not properly notified about the eviction. Those concerned were given an hour to pack and leave the premises and were not shown any documentation, with which a legal justification for the eviction could have been proved. Yet, according to international law, any person, who is to be evicted, must be notified in advance and has the right to appeal the decision and to receive compensation for any damages and losses (the Roma dwellings involved in this case were completely demolished following the eviction) pertaining to such. Eviction may also not result in homelessness – the authorities must provide alternative accommodation, if the evicted are unable to find such themselves.
According to the officials, the legitimacy of the eviction is ensured by the fact that the plots of land concerned were being illegally occupied. However, it’s worth recalling the verdict of The European Court of Human Rights in the 2012 case of Yurdanova vs. The State of Bulgaria, which emphasised that, whether the given site is to be considered as a residence, is a consideration, which remains independent of the legality of its erection and occupation. It’s also worth noting that the Roma family in question had been living in Jelitkowo for two and a half years.
Why then have the state officials involved reacted to arguments of unlawful home eviction with tall tales of “material help” for the Roma, who were ultimately made homeless by their actions? I suppose the problem is one of empathy, or, to be precise, a lack of such, as no-one able to fully comprehend the consequences of such actions would be able to justify leaving someone homeless.
Ultimately, on the 24th July a conference was held (co‒financed by the city of Gdańsk) under an inflated, but in the end empty, banner of “Gdańsk – a common space. Towards a metropolitan modi co‒vivendi”. The organizers described it as follows: “A conference envisioned this way, may be considered to be a significant expression of the social contemplation of a city’s modus co‒vivendi. A city, which is a space of difficult memories, of various identities, of peoples and places. The conference will therefore take the form of, both traditional, as well as progressive, creative talks, engaging a wide variety of participants. It shall be the first stage in a concrete co-creation of Gdańsk, as a city dear to all hearts, involving all its citizens to create a city, which provides the space for freedom and, in doing so, becomes the real space of freedom”. Unfortunately, these words turned out to be mere rhetoric, devoid of actual content or desire.
Damian Muszyński – media educator, media specialist, academic, teacher, researcher, poet and radio journalist. Damian is also the author of a blog on education, which concerns itself especially with matters relating to media issues.
Link to a low resolution, full-length, Polish-language, recording of the debate.
Jakiej integracji potrzebujemy? Romowie w Polsce – lokatorzy, turyści, imigranci?
Debata i warsztaty o Romach w sobotę, 13 września w Świetlicy KP w Trójmieście. 16.00 w Świetlicy Krytyki Politycznej w Trójmieście, ul. Nowe Ogrody 35, II piętro, Gdańsk. Wstęp wolny.
Czytaj blog Damiana Muszyńskiego i oglądaj wideo głównych punktów debaty, jak również nagranie debaty w całości (z małą rozdzielczością).
Debatę poprzedzą warsztaty Grupy skrajnie wykluczone – strategie pracy z migrantamiromskimi odbywające się w godzinach 12.00-15:00. Zajęcia skierowane są w szczególności do aktywistek, dziennikarzy, pracowniczek, pracowników instytucji publicznych, oświatowych i kultury.
Trzygodzinne spotkanie poprowadzą specjaliści z zakresu asystentury skierowanej do romskich migrantów z Rumunii, dialogu międzykulturowego, języka publicznego dyskursu. Celem zajęć jest wypracowanie strategii działania na rzecz romskich migrantów i budowania relacji.
Udział w warsztatach jest bezpłatny.
Na początku sierpnia rodzina rumuńskich Romów, mieszkająca w gdańskim Jelitkowie decyzją lokalnych władz i urzędników została wyrzucona z zamieszkiwanego miejsca. Sytuacja Romów rumuńskich z Gdańska pokazuje, że niezbędne jest wypracowanie narzędzi, które umożliwiałyby proces wzajemnej integracji z grupą wykluczonych społeczności migrantów.
W dyskusji Jakiej integracji potrzebujemy? Romowie w Polsce – lokatorzy, turyści, imigranci? wezmą udział: Andrzej Stefański – Dyrektor Zespołu Społecznego Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, Weronika Rokicka – Amnesty International, przedstawiciel Urzędu Miejskiego w Gdańsku, Grzegorz Ilnicki – Kancelaria Sprawiedliwości Społecznej, Klaudia Iwicka – Centrum Wsparcia Imigrantów i Imigrantek, Tomasz Nowicki – aktywista, autor petycji Przeciwko bezprawnej eksmisji Romów w Gdańsku, Agata Ferenc – Stowarzyszenie Na Rzecz Integracji Społeczeństwa Wielokulturowego Nomada oraz Katarzyna Czarnota – Wielkopolskie Stowarzyszenie Lokatorów z Poznania.
Organizatorami debaty są Świetlica Krytyki Politycznej w Trójmieście i Klub Krytyki Politycznej we Wrocławiu.
Informacja o Krytyce Politycznej.
Nikogo nie można wyrzucać z dom! Blog Damiana Muszyńskiego
W sobotę, 13. września, uczestniczyłem w debacie zorganizowanej przez Krytykę Polityczną w Trójmieście. Spotkanie pod tytułem: Jakiej integracji potrzebujemy? Romowie w Polsce – lokatorzy, turyści, imigranci? było pokłosiem wydarzeń z początku sierpnia, kiedy decyzją lokalnych władz rodzina rumuńskich Romów, mieszkająca w Jelitkowie, została wyrzucona ze swojego domu zlokalizowanego na terenie dawnych ogródków działkowych. Sprawa była wielokrotnie opisywana, nie będę więc przybliżał samego zdarzenia.
Nie chcę również w tym krótkim wpisie odnosić się do wszystkich kwestii poruszanych przez uczestników debaty, tym bardziej, że dyskusja moderowana przez Romana Kurkiewicza była żywa i obrodziła wieloma ważnymi wypowiedziami. Chcę za to powiedzieć o ogólnym wrażeniu – o dwugłosie, który był wyraźnie słyszalny. Dwugłos ulokowany był biegunowo. Z jednej strony dobiegało wołanie zaangażowane, mocne, bo wsparte doświadczeniami pracy z ludźmi będącymi w podobnej sytuacji jak Romowie z Gdańska – o świetnych przykładach takich praktyk opowiadały przedstawicielki instytucji pozarządowych z Poznania i Wrocławia (Katarzyna Czarnota – Wielkopolskie Stowarzyszenie Lokatorów i Agata Ferenc – Stowarzyszenie Nomada). Po drugiej stronie lokował się głos “urzędników” (upraszczam nieco – zaproszeni “urzędnicy” mieli różny status i różne doświadczenia związane z rozwiązywaniem “problemu” Romów w Gdańsku – inna sprawa, że na debatę przybył ich drugi garnitur; zabrakło choćby wiceprezydenta Lisickiego). Uczestnicy debaty nie tylko mówili innymi językami (na marginesie – organizatorzy zapewnili tłumaczenie obecnym podczas dyskusji Romom), ale także fizycznie umiejscowili się po dwóch stronach sali – urzędników i aktywistów rozdzielał Roman Kurkiewicz.
Dla osób, które interesowały się sprawą przymusowego wysiedlenia Romów opisywany tutaj dwugłos nie jest zaskoczeniem. Urzędnicy tłumaczą decyzję o usunięciu niechcianych mieszkańców Gdańska literą prawa, choć oczywistym jest, że rodziny nie zostały prawidłowo poinformowane o wysiedleniu. Mieszkańcom dano godzinę na spakowanie rzeczy i opuszczenie terenu, nie przedstawiono im również żadnych dokumentów stanowiących podstawę działań. Zgodnie z obowiązującym prawem międzynarodowym każda osoba mająca być wysiedlona musi otrzymać zawiadomienie, ma ona też prawo odwołać się od tej decyzji oraz otrzymać zadośćuczynienie za poniesione szkody i straty (pamiętajmy, że domy-altanki Romów zniszczono doszczętnie). Skutkiem wysiedlenia nie może być też bezdomność, tym samym władze muszą zaproponować alternatywne miejsce zamieszkania, jeśli wysiedlane osoby nie są w stanie same go sobie zapewnić.
Zdaniem urzędników, o prawomocności wysiedlania świadczy fakt, iż działki zamieszkiwane były przez Romów nielegalnie. Warto więc w tym miejscu przypomnieć wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 2012 roku, w sprawie Yordanova i inni przeciwko Bułgarii. Trybunał w uzasadnieniu wyroku podkreślił, że na to, czy dane miejsce można traktować jako mieszkanie, nie ma wpływu legalność jego powstania i zamieszkiwania w nim. Dodać należy, że Romowie mieszkali w Jelitkowie 2,5 roku.
Co się więc dzieje takiego, że na argumenty o bezprawnym wyrzucaniu ludzi z domu urzędnicy reagują “ucieczką do przodu”, plotąc bzdury o “pomocy rzeczowej” dla Romów, których przed chwilą pozostawili bez dachu nad głową? Stawiam tezę, ze problem tkwi w empatii, a właściwie w jej braku. Nie sposób bowiem przejść do porządku dziennego na sytuacją pozostawienia kogokolwiek bez domu, kiedy – choćby – próbuje się współodczuwać.
Na zakończenie. 24. lipca 2014 roku odbyła się w Gdańsku konferencja naukowa (finansowana ze środków Miasta Gdańsk) pod szumnym, i jak za chwilę się przekonamy NIC nie znaczącym tytułem “Wspólny Pokój Gdańsk. Ku miejskim modi co-vivendi”. Organizatorzy konferencji pisali wtedy: “Tak pomyślana konferencja może być znaczącym społecznie wyrazem gdańskiego namysłu nad modus co-vivendi miasta, stanowiącego przestrzeń niełatwej pamięci, wielorakich tożsamości ludzi i miejsc. Obrady będą zarówno tradycyjnym, jak artystycznie pomyślanym, angażującym licznych uczestników konferowaniem. Będą realnym współtworzeniem Gdańska, jako miasta bliskiego sercu, które stanowią jego mieszkańcy i użytkownicy; miasta dającego przestrzeń wolności i będącego jej realną przestrzenią”. Para w gwizdek.
Damian Muszyński – Pedagog mediów, medioznawca, nauczyciel akademicki, poeta.
Link do nagrania debaty w całości (z małą rozdzielczością).
